Czym jest hinduizm?

Czym jest hinduizm?

Hinduizm jest to jedna z najstarszych i najbardziej zróżnicowanych religii na świecie. Kształtował się on przez tysiąclecia w Indiach. Jest to nie tylko system religijny, ale również filozoficzny, kulturowy i społeczny. Niektórzy naukowcy twierdzą, że hinduizm można traktować jako zbiór wielu religii z powodu znacznego zróżnicowania w przekonaniach i różnorodności kultu. Osoby praktykujące różne nurty hinduizmu są zjednoczone w wierze. Wierzą w święte teksty Wedy, ideę reinkarnacji, działanie karmy oraz pragną osiągnąć wyzwolenie.

Historia i geneza

Najwcześniejsza formą hinduizmu był hinduizm wedyjski, którego początki sięgały około 1500 p.n.e w starożytnych Indiach. Wedyzm skupiał się głównie na rozbudowanych ceremonii ofiar wedyjskich (jak np. jadźńa) i w mniejszym stopniu na praktykach magicznych i rytuałach związanych z ogniskiem domowym. Święte księgi hinduizmu, znane jako wedy pochodzą z tego okresu i dzielą się na trzy rodzaje:

• śruti – „objawienie”, dosłownie „to, co usłyszane”;
• njaja – wiedza opierająca się na logice.
• sanhity (zbiory), które służyły jako „mszały” w obrzędzie ofiary wedyjskiej

Osoby wyznające hinduizm wierzą, że Wedy są wieczne i istnieją odwieczność. Proces objawienia Wed to akt, w którym pradawni mędrcy, zwani rysziami, słyszeli Wedy i przekształcali je w formę językową.

Najważniejsi bogowie hinduizmu

Brahma jest jednym z głównych bóstw w hinduizmie, uznawany za Stwórcę wszechświata. Charakterystycznym elementem dla Brahmy są jego cztery głowy, które symbolizują cztery Wedy. Mimo że uważa się go za Stwórcę, jego kult nie jest tak bardzo powszechny jak kult Wisznu, czy Sziwy. 

Wisznu jest uważany za opiekuna i podtrzymywacza wszechświata. Często przedstawiany jest na wężu Śeszą, co symbolizuje wieczność. Najsłynniejszymi jego awatarami są Rama i Kriszna. Miał żonę Lakhsmi, która była boginią bogactwa i dobrobytu.

Sziwa symbolizuję zniszczenie i odnowę, wierzy się, że poprzez destrukcję stwarza on miejsce dla nowego początku. Przedstawiany jest często jako medytujący pustelnik z trzema oczami. Jest łączony z Parwati, która uważana jest za matkę wszechświata i razem tworzą harmonię i równowagę w kosmosie.

Święte pisma

Święte księgi hinduizmu dzielą się na dwie kategorie śruti, czyli to co usłyszane, oraz smriti, czyli to co zapamiętane. Wyznawcy hinduizmu wierzą, że autorem śruti nie był żaden człowiek, ponieważ jest ona nieomylna i bezbłędna. Do śruti należą m.in. zbiory hymnów Wed, komentarze zwane Brahmanami, Aranjaki, czyli Księgi Leśne, oraz traktaty metafizyczne Upaniszady. W kategorii smriti można wyróżnić: krótkie kodeksy prawne, takie jak Manusmryti, starożytne eposy, takie jak Mahabharata (zawierające Bhagawadgitę) i Ramajana, oraz Purany, czyli starożytne legendy i opowieści. Smriti ma na celu przekazywanie treści zawartych w śruti poprzez narrację fabularną w celu ich rozpowszechniania.

Praktyki religijne w hinduizmie

W hinduizmie często praktykowane są różnorodne wyznaniowe praktyki. Najpopularniejszymi są:

• ceremonie modlitewne (pudźa),
• różne techniki medytacji,
• recytacja mantr i imion bogów, wykorzystując technikę dźapy,
• śpiew religijnych pieśni, takich jak bhadźany i arati. 

Większość tych praktyk ma miejsce w świątyniach hinduistycznych, znanych jako mandiry, choć wielu wyznawców posiada również małe ołtarze w swoich domach. Duże znaczenie mają także pielgrzymki do świętych miejsc jak np. rzeka Ganges, gdzie odbywają się rytualne kąpiele.

Podsumowanie

Hinduizm to starożytna religia i filozofia wywodząca się z subkontynentu indyjskiego. Obejmuje bogatą różnorodność wierzeń, praktyk i kultur, kładąc nacisk na cykl życia, reinkarnację i dążenie do duchowego rozwoju. Jest to jedna z najstarszych religii na świecie, stanowi główną wyznawaną religię w Indiach. Około 80% mieszkańców Indii identyfikuje się jako wyznawcy hinduizmu, dzięki czemu jest to największa grupa religijna w tym kraju.