20 sierpnia, 2024

W artykule na naszym blogu zatytuowanym „Czym jest trzeci sektor i NGO” możecie dowiedzieć się, jakie są rodzaje organizacji pozarządowych w Polsce oraz dlaczego nazywamy je trzecim sektorem. Najbardziej typowymi organizacjami pozarządowymi w naszym kraju są fundacje oraz stowarzyszenia. W tym artykule chcemy przedstawić kilka formalnych różnic pomiędzy nimi.
Różnice pomiędzy stowarzyszeniem a fundacją
Warunki powstania fundacji oraz stowarzyszenia
Pierwszą formalną różnicą pomiędzy fundacją a stowarzyszeniem jest warunek, który musi być spełniony, aby mogły one zostać założone. Fundacja opiera się na majątku przekazanym przez fundatora lub fundatorów, który jest niezbędny do działalności fundacji. Fundator, przekazując środki, staje się założycielem fundacji. Stowarzyszenie natomiast początkowo nie musi posiadać majątku, jednak w jego przypadku musi zostać spełniony podstawowy warunek tj. musi ono zostać założone przez określoną w ustawie minimalną liczbę osób.
Zarządzanie organizacją non-profit
Kolejną formalną różnicą jest sposób zarządzania organizacją. W fundacji najważniejsze decyzje są podejmowane przez zarząd fundacji, natomiast w stowarzyszeniu są one podejmowane przez członków stowarzyszenia podczas tzw. walnego zebrania członków. Walne zebranie członków stowarzyszenia ustanawia również zarząd stowarzyszenia, który kieruje działalnością stowarzyszenia i reprezentuje go. Stowarzyszenie musi także posiadać organ kontroli wewnętrznej, na przykład komisję rewizyjną.
Ryzyko likwidacji fundacji oraz stowarzyszenia
Kolejną kwestią jest to, że w przypadku fundacji istnieje ryzyko likwidacji, gdy następuje wyczerpanie środków finansowych, a w przypadku stowarzyszenia – gdy liczba członków zmniejszy się poniżej wymaganej w ustawie liczby.
Regulacja prawna działania organizacji
Aktem prawnym regulującym działanie fundacji jest Ustawa o fundacjach. Bardzo ważnym dokumentem jest również statut fundacji, ustanawiany przez fundatora. Z kolei działanie stowarzyszenia jest regulowane przez Prawo o stowarzyszeniach, a dodatkowo konieczne jest ustanowienie statutu stowarzyszenia, który jest tworzony przez jego założycieli.
Podobieństwa fundacji i stowarzyszeń
Podobieństwo fundacji i stowarzyszeń wynika z faktu, że działają one jako organizacje pozarządowe. Mają z tego względu podobne cele, takie jak prowadzenie działalności pożytku publicznego w różnorodnym zakresie, na przykład udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej, działania na rzecz integracji społecznej osób zagrożonych wykluczeniem, działania na rzecz ochrony i promocji zdrowia, oraz wiele innych. Mogą one również uzyskać status organizacji pożytku publicznego.
Fundacje i stowarzyszenia mają także podobne źródła finansowania, takie jak organizacje grantodawcze, darowizny, zbiórki publiczne, oraz dotacje od administracji samorządowej. Oba rodzaje organizacji mogą prowadzić działalność ekonomiczną, w tym odpłatną działalność na rzecz dobra publicznego oraz działalność gospodarczą.
Zarówno fundacje, jak i stowarzyszenia mogą współpracować z wolontariuszami oraz innymi organizacjami i instytucjami publicznymi.
Podsumowanie – różnice pomiędzy stowarzyszeniem a fundacją
Zarówno fundacje, jak i stowarzyszenia nie dążą do osiągania zysku jako swojego priorytetowego zadania. Głównym celem obu typów organizacji jest prowadzenie działań społecznie lub gospodarczo użytecznych. W ramach działalności odpłatnej, stowarzyszenia i fundacje mogą podejmować się działań zgodnych z ich statutowymi celami, które należą do sfery zadań publicznych.
Wykazano również, że stowarzyszenia częściej działają na terenach wiejskich i w małych miasteczkach, natomiast fundacje mają swoje siedziby w miastach i prowadzą działalność ogólnokrajową.
Post powstał w ramach projektu “Co słychać w trzecim sektorze“ finansowanego z programu Erasmus+ ze środków Unii Europejskiej.
Autor: Barbara Sękowska
Źródło: Portal ngo.pl: Czym się różni stowarzyszenie od fundacji?