20 sierpnia, 2024
W artykule na naszym blogu o nazwie Czym jest trzeci sektor i NGO możecie dowiedzieć się, jakie są rodzaje organizacji pozarządowych w Polsce oraz dlaczego nazywamy je trzecim sektorem. Najbardziej typowymi organizacjami pozarządowymi w naszym kraju są fundacje oraz stowarzyszenia, w tym artykule przedstawionych zostanie klika różnic formalnych pomiędzy nimi.
Różnice pomiędzy stowarzyszeniem a fundacją
1. Warunki powstania fundacji oraz stowarzyszenia
Pierwszą formalną różnicą pomiędzy fundacją a stowarzyszeniem jest sposób powstania, gdyż fundacja opiera się na majątku przekazanym przez fundatora/fundatorów (na tzw. funduszu założycielskim, który może być w formie pieniędzy, nieruchomości), który jest niezbędny do działalności fundacji. Fundator jest założycielem fundacji, gdyż przekazuje środki. Stowarzyszenie natomiast początkowo nie musi posiadać majątku stowarzyszenia, jednak podstawowym warunkiem, który musi być spełniony, aby na przykład stowarzyszenie rejestrowe zostało założone jest warunek, że musi ono zostać założone przez minimum 7 osób.
2. Zarządzanie organizacją non-profit
Kolejną różnicą formalną jest sposób zarządzania organizacją. W fundacji najważniejsze decyzje są podejmowane przez zarząd fundacji, w stowarzyszeniu natomiast są one podejmowane przez członków stowarzyszenia na tzw. walnym zebraniu członków. W stowarzyszeniu, decyzją walnego zebrania członków, jest ustanawiany również zarząd stowarzyszenia, który powołany zostaje do kierowania działalnością stowarzyszenia oraz do reprezentowania go. Stowarzyszenie zobowiązane jest do posiadania również organu kontroli wewnętrznej na przykład komisji rewizyjnej.
3. Ryzyko likwidacji fundacji oraz stowarzyszenia
Kolejną sprawą jest to, że w przypadku fundacji istnieje ryzyko likwidacji, gdy następuje wyczerpanie środków finansowych, a w przypadku stowarzyszenia, gdy liczba członków zmniejszy się poniżej wymaganej w ustawie liczby członków.
4. Regulacja prawna działania organizacji
Aktem prawnym, który reguluje działanie fundacji jest Ustawa o fundacjach, jednak bardzo ważnym dokumentem jest też statut fundacji, który ustanawiany przez fundatora, dzięki temu fundator ma bardzo duży wpływ na sposób działania fundacji. Aktem prawnym, regulującym działanie stowarzyszenia jest Prawo o stowarzyszeniach, ale należy również ustanowić statut stowarzyszenia, który tworzony jest przez jego założycieli.
Podobieństwa fundacji i stowarzyszeń
Podobieństwo fundacji i stowarzyszeń wynika z faktu, że działają one jako organizacje pozarządowe, mają z tego względu podobne cele działania, na przykład prowadzą działalność pożytku publicznego w różnorodnym zakresie: udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej, działania na rzecz integracji społecznej osób zagrożonych wykluczeniem, działania na rzecz ochrony i promocji zdrowia i wiele innych (mogą uzyskać status organizacji pożytku publicznego).
Fundacje oraz stowarzyszenia mają też podobne źródła finansowania m.in organizacje grantodawcze, darowizny i zbiórki publiczne, dotacje od administracji samorządowej. Oba rodzaje organizacji mogą prowadzić działalność ekonomiczną, w tym odpłatną działalność na rzecz dobra publicznego.
Zarówno organizacje, jak i stowarzyszenia mogą współpracować z wolontariuszami, często współpracują również z innymi organizacjami oraz instytucjami publicznymi.
Podsumowanie – różnice pomiędzy stowarzyszeniem a fundacją
Zarówno fundacje, jak i stowarzyszenia nie dążą do osiągania zysku jako swojego priorytetowego zadania, natomiast głównym celem stowarzyszenia oraz fundacji jest prowadzenie działań społecznie lub gospodarczo użytecznych. W ramach działalności odpłatnej stowarzyszenia i fundacje mogą podejmować się działań, które są zgodne z ich statutowymi celami i należą do sfery zadań publicznych.
Wykazano również, że stowarzyszenia częściej działają na terenach wiejskich i w małych miasteczkach (działalność lokalna), natomiast fundacje mają swoją siedzibę w miastach i działają ogólnokrajowo.
Post powstał w ramach projektu “Co słychać w trzecim sektorze“ finansowanego z programu Erasmus+ ze środków Unii Europejskiej.
Autor: Barbara Sękowska
Żródło: https://fakty.ngo.pl/faq/czym-sie-rozni-stowarzyszenie-od-fundacji