Wolontariat a samopoczucie

O co tak właściwe chodzi i czym jest wolontariat?

Coraz bardziej popularne stało się myślenie o nim jako o przestrzeni  gdzie można realizować, rozwijać swoje pasje lub jako możliwość do zdobywania praktyk czy stażu. W dzisiejszym poście popatrzymy na wolontariat bardziej tradycyjnie. Jako o dobrowolnej, bezpłatnej, świadomej pracy na rzecz innych lub całego społeczeństwa, wykraczającej poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie. Co daje ludziom młodym wiadomo, ale co daje seniorom?

Wolontariat dobrze wpływa na zdrowie i samopoczucie

Badania opublikowane w 2012 roku w amerykańskim czasopiśmie „Health Psychology” wskazują, że osoby regularnie angażujące się w akcje charytatywne żyją dłużej, ale pod warunkiem że ich motywacja opiera się na potrzebie pomagania innym, a nie sobie. Analizie poddano dane pochodzące z lat 1992, 2004 oraz 2008, dotyczące ponad 10,3 tysięcy kobiet i mężczyzn, obserwowanych od czasu ukończenia przez nich szkół średnich w stanie Winsconsin pod koniec lat 50. XX wieku. W 2004 roku respondentów zapytano, czy w ciągu ostatnich 10 lat angażowali się w wolontariat, jaka była częstotliwość aktywności społecznej oraz jakie były powody, dla których zdecydowali się na udział w niej. Po czterech latach okazało się, że uczestnicy badania, którzy zgłosili się na wolontariat, byli mniej narażeni na śmierć, szczególnie jeśli ich działania były regularne i częste. Istotne okazało się jednak, jakie były motywy ich zaangażowania społecznego. W przypadku osób, które zgłosiły się na wolontariat z pobudek egoistycznych, po to, aby zapewnić sobie lepsze samopoczucie, ryzyko śmiertelności było podobne jak u nie-wolontariuszy. Ci zaś, którzy podejmowali aktywność prospołeczną z nastawieniem na pomaganie innym, mieli większe szanse na dłuższe życie.

Wolontariat daje możliwość pomocy innym

Wolontariat przyczynia się do poczucia satysfakcji i zwiększa wiarę we własne możliwości.  Angażując się w akcje społeczne, możemy bezpośrednio wpływać na poprawę czyjegoś życia. Ta możliwość pomocy innym przynosi nam ogromną satysfakcję i poczucie spełnienia. Wiedząc, że nasze działania mają realny, pozytywny wpływ na innych, zyskujemy także większe zadowolenie z własnego życia. Badania belgijskich badaczy dowodzą, że stan zdrowia wolontariuszy jest porównywalny ze stanem zdrowia osób o 5 lat młodszych – jest to również powiązane z dochodami gospodarstwa domowego.

Wolontariat, a seniorzy

Badania (The Health Benefits of Volunteering, 2007) ujawniły, że poświęcanie części swojego czasu dla innych w ramach wolontariatu wiązało się z łagodniejszymi objawami depresji, lepszym zdrowiem ogólnym, lepszym funkcjonowaniem, a nawet dłuższym życiem. Poczucie bycia docenionym przekładało się na lepszy stan psychiczny. Co ciekawe, autorzy pracy ocenili, że największe korzyści z tej aktywności mogą odnosić seniorzy cierpiący na choroby przewlekłe. Obliczyli, że 100 godzin rocznie lub 1-2 godzin tygodniowo jest idealną dawką dla seniorów. Przekroczenie tej granicy nie dodaje żadnych korzyści.  Dr Nicole Anderson  zwróciła uwagę, że np. seniorzy poświęcający czas na tę aktywność rzadziej cierpią na nadciśnienie i rzadziej dochodzi u nich do złamania szyjki kości udowej.

Jednym z problemów, jaki zaobserwowała badaczka razem z kolegami był fakt, że bardzo niewiele badań sprawdzało wpływ wolontariatu na sprawność umysłową seniorów, występowanie demencji czy innych schorzeń, które zwiększają jej ryzyko, w tym cukrzycy lub udaru mózgu. Zdaniem dr Anderson jest to zadziwiające zaniedbanie, zważywszy, że liczba osób z demencją będzie w najbliższych dekadach rosła w bardzo szybkim tempie. 

Uaktywnienie ludzi w starszym wieku

Z artykułu pt. „Wolontariat- jako przykład bycia i stawania się w dorosłości”

Seniorzy podczas uczestnictwa w wolontariacie rozwijają umiejętności panowania nad własnym życiem, jego odpowiedzialnego kształtowania, świadomość zmiany swojej pozycji w strukturze społecznej. Takie doznania stanowią dla starszych ludzi znaczący argument, dowód na to, że ciągle pozostają aktywnymi, pełnowartościowymi członkami społeczeństwa, chroniąc się przed ryzykiem marginalizacji. Aktywność non-profit sprzyja budowaniu więzi społecznych, poszerzaniu sieci relacji opartych na wzajemności i wsparciu, rodząc poczucie przynależności do wspólnoty, integracji społecznej (Zacłona, 2017, s. 16–17). W podobnym tonie wypowiada się G. Leśniewska (2016, s. 35) zauważając, że wolontariat stanowi skuteczną metodę rozwiązywania problemów społecznych, a zaangażowanie w działania wolontariackie osób długotrwale bezrobotnych, niepełnosprawnych czy właśnie seniorów może stać się skutecznym narzędziem przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu całych grup, być szansą na ich integrację społeczną. Udział w wolontariacie pomaga pokonywać bariery psychiczne i fizyczne, staje się pomyślną okolicznością dla osób, które los sprowadził na tzw. margines życia. Interesuje Ciebie tematyka?

Wolontariat jest nie tylko okazją do zdobywania doświadczenia i rozwijania umiejętności. Pomaganie innym może znacząco poprawić zdrowie psychiczne. Zwłaszcza emeryci poczują korzystny wpływ jaki daje pomaganie innym. Organizacje w które będą się angażować, zyskają nieocenioną energię i wsparcie od najbardziej doświadczonych członków naszego społeczeństwa. Warto więc patrzeć na działalność charytatywną jako na sposób na polepszenie samopoczucia, sprawności fizycznej oraz trening pamięci.

Post w ramach projektu “Co słychać w trzecim sektorze“ finansowanego z programu Erasmus+ ze środków Unii Europejskiej.

Autorka: Anna Górna

Link:

https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C401707%2Cwolontariat-dobry-dla-zdrowia-i-samopoczucia-starszych-osob.html