7 grudnia, 2023
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w roku 2022 wyprodukowaliśmy w Polsce 128,4 mln ton odpadów! Oznacza to, że każdy z nas wytworzył aż 346 kg śmieci! Jeśli te liczby przytłaczają Cię tak samo jak nas, poznaj metody, dzięki którym możemy walczyć z nadprodukcją odpadów. Dowiedz się, czym dokładnie są recykling, upcycling i downcycling oraz jak wdrożyć je do swojego życia.
Recykling
Recykling to bez wątpienia pojęcie bardziej rozpowszechnione niż upcycling czy downcycling. Często bywa jednak mylnie interpretowane. Recykling zakłada wykorzystanie zużytych materiałów do ponownego wytworzenia produktów o takiej samej wartości. Doskonałymi (i prawdopodobnie jedynymi) przykładami recyklingu są metale oraz szkło. Po przetopieniu można ponownie je wykorzystać, nie tracąc przy tym nic z ich pierwotnej struktury czy wytrzymałości. O recyklingu często mówi się także w kontekście plastiku czy papieru, jednak jak zaraz się przekonasz, ich obróbkę powinno się klasyfikować jako downcycling. Do wdrożenia obu tych metod możesz przyczynić się w ten sam sposób – poprzez właściwe sortowanie śmieci.
Downcycling
Downcycling zakłada odzyskanie i ponowne wykorzystanie materiałów, jednak nowe produkty znacznie różnią się jakością od tych pierwotnych. Doskonałym przykładem jest papier. Wysokiej jakości notes z białymi kartami o wysokiej gramaturze nie ma szansy stać się ponownie tym samym produktem. Dlaczego? W wyniku wielokrotnej obróbki skracają się włókna celulozy. W każdym cyklu spada więc jakość papieru. Ze wspomnianego wyżej notesu może więc po pierwszym przetworzeniu powstać jedynie średniej jakości zeszyt, po drugim – tektura, po trzecim – szary papier toaletowy itd. Po kilku cyklach papier nie nadaje się już do ponownego użycia. Downcycling to najmniej efektywna metoda odzyskiwania odpadów.
Upcycling
Jak już się pewnie domyślasz, w przeciwieństwie do downcyclingu, upcycling pozwala na wytworzenie produktów o wyższej wartości. Choć samo pojęcie może brzmieć dla Ciebie obco, z pewnością spotkałeś(aś) się z wieloma jego przykładami. Wśród nich znajduje się np. przerabianie ubrań, konstruowanie mebli z drewnianych palet czy tworzenie biżuterii z kapsli. To świetna alternatywa dla tradycyjnych metod odzyskiwania odpadów, którą z łatwością możesz wdrożyć do swojego życia! Uznaje się ją także za najbardziej efektywną z perspektywy ochrony środowiska naturalnego i podstawa modelu gospodarki o obiegu zamkniętym.
Upcycling, downcycling i recykling w praktyce
Opisane wyżej metody gospodarowania odpadami możesz z powodzeniem wdrożyć do swojego codziennego życia. Mamy nadzieję, że już teraz stosujesz się do zasad sortowania śmieci – podstawy dla efektywnego recyklingu i downcyclingu. Poprzez odpowiednią segregację metali, szkła, plastiku czy papieru umożliwiasz ponowne ich wykorzystanie. Jeśli jesteś zainteresowany(a) bardziej kreatywnym podejściem do tematu, możesz zacząć przerabiać ubrania oraz meble, a także tworzyć dekoracje z plastikowych i szklanych butelek. Przykłady upcyclingu można mnożyć, a niezbędną do działania inspirację z łatwością znaleźć np. w Internecie.
Jak widzisz, nie wszystkie metody odzyskiwania odpadów są sobie równe. Pamiętaj jednak, że wykorzystanie którejkolwiek z nich jest lepsze dla środowiska naturalnego niż kompletny brak krążenia surowców.
Wpis stworzony w ramach projektu Feel Good realizowanego z programu Erasmus+ ze środków Unii Europejskiej.