24 października, 2021
Mimo że, w XXI wieku, mamy na pierwszy rzut oka nieskończoną ilość możliwości komunikować się z ludźmi oraz tworzenia nowych relacji, problem samotności staje się coraz bardziej namacalny. Co więcej, według niektórych badań częste korzystanie z serwisów społecznościowych tylko wzmacnia poczucie izolacji. Nie jest tajemnicą, że ludzie nawet w tłumie mogą czuć się samotnymi i cierpieć z tego powodu. Czym tak właściwie jest poczucie samotności?
Definicja samotności
Samotność to szczególny stan emocjonalny osoby, spowodowany brakiem bliskich pozytywnych więzi z innymi ludźmi lub obawą przed utratą istniejących relacji. Oznacza to, że osoba przebywająca w pojedynkę w cale nie musi odczuwać samotności oraz izolacji.
Głównym kryterium, które wyróżnia to destrukcyjne uczucie odosobnienia, jest jego negatywny odcień: lęk, smutek, udręka itd. Taka samotność skutkuje negatywnymi konsekwencjami dla zdrowia fizycznego i psychicznego.
Na przykład 32-letnia Sarah Shurd spędziła około dwóch miesięcy w więzieniu w Evin w Teheranie: kobieta spędziła około dziesięciu tysięcy godzin w odosobnieniu. Po jakimś czasie jej izolacji w celi nawiedziły ją halucynacje: zaczęła słyszeć obce kroki, widzieć światła, spędzała większość czasu na czworakach, nasłuchując, co dzieje się za zamkniętymi drzwiami. „Za pomocą widzenia peryferyjnego zauważyłam błyski światła, ale kiedy odwróciłam głowę, natychmiast zniknęły […] Kiedyś usłyszałam, jak ktoś krzyczy. Ten krzyk rozbrzmiewał w moich uszach, dopóki nie zostałam uspokojona przez ochroniarza. Okazało się, że to ja sama krzyczałam.”– powiedziała kobieta The New York Times w 2011 roku.
Badania o samotności
Istnieją też badania potwierdzające, że długotrwałe poczucie samotności może skutkować poważnymi problemami zdrowotnymi: niska odporność, wysokie ciśnienie krwi, a także zwiększone ryzyko rozwoju choroby Alzheimera i demencji starczej. Samotni ludzie w większości czują się, mniej szczęśliwi i usatysfakcjonowani. Mają skłonność do pesymizmu i bezradności. Być może wynika to z faktu, że samotność sama w sobie przyczynia się do spadku poczucia własnej wartości, zdolności do pracy i rozwiązywania swoich problemów. Ponadto, będąc przez długi czas w izolacji, osoba traci umiejętności społeczne i coraz trudniej jest jej utrzymywać relacje z innymi.
Badania dotyczące osób przebywających w izolacji wykazały, że prawdopodobieństwo przedwczesnej śmierci takich osób jest prawie 2 razy większe. Zwiększone ryzyko zgonu z samotności jest porównywalne do śmiertelności spowodowanej paleniem. Co ciekawe jest prawie 2 razy bardziej zabójcza niż otyłość.
Samotność może częściej występować u ludzi, którzy mają niską samoocenę i stają się jej zakładnikami – chcieliby poszerzyć swoje więzi społeczne, ale samoocena im na to nie pozwala. W rezultacie poczucie samotności wzrasta, a samoocena spada jeszcze bardziej, co może powodować ciężką depresję.
Czy życie w pojedynkę przynosi tylko szkody?
Jednak czy zawsze bycie w pojedynkę przynosi tyle szkody? Odpowiedź brzmi „nie”, jeżeli spełniane są pewne warunki. Należy pamiętać, że brak kontaktów z innymi ludźmi samo w sobie nie niesie negatywnych skutków. Problem tkwi w reakcji człowieka na odosobnienie. Na przykład osoby introwertycze łatwiej odnajdą się w sytuacjach w pojedynkę niż ekstrawertycy. Jednak nie znaczy to, że ekstrawertycy z założenia nie potrafią czerpać przyjemności z czasu poświęconemu samemu sobie. Psycholog zajmujący się badaniem samotności Tui-vi Nguyen wyjaśnia, że kwestia braku towarzystwa nie ma nic wspólnego z tym, czy jesteś ekstrawertykiem, czy introwertykiem. Raczej ci, którzy cenią samotność i potrafią szanować własne pragnienia, zamiast zadowalać innych, naprawdę wiedzą, jak cieszyć się samotnością. Poza tym naukowcy i psycholodzy zapewniają, że prawidłowe korzystanie z samotności może przynieść wiele korzyści.
Plusy samotności
Ważne jest, aby zrozumieć, że: samotność nie jest źródłem smutku, ale szansą na rozwój duchowy, szansą na bycia sam na sam ze sobą, zrozumienia siebie i prowadzenia dialogu ze sobą. Ludzie boją się samotności, gdy są zależni od innych ludzi i nie mogą zrekompensować ich nieobecności własnymi zasobami.
Zdolność do poczucia samowystarczalności w pojedynkę jest jedną z kluczowych cech rozwiniętej osobowości. Krótkotrwała samotność jest nie tylko normalna, ale wręcz konieczna. Jeśli osoba nie czuje się komfortowo sama ze sobą, musi popracować nad swoją zależnością od świata zewnętrznego i nauczyć się czerpać większą satysfakcję ze swego świata wewnętrznego.
Założenie to potwierdza eksperyment korespondentki BBC Capital Madeleine Dore, która odmawiała kontaktów twarzą w twarz ze znajomymi i przyjaciółmi przez 31 dni. Ten okres pozwolił kobiecie nauczyć się doceniać czas spędzony w pojedynkę. W tym czasie poświęcała siły ulubionym zajęciom, na które wcześniej nie wystarczało jej czasu, potrafiła głębiej zanurzyć się w pracę. Pod koniec eksperymentu Madeleine Dore wyciągnęła wniosek, że będzie teraz więcej czasu poświęcać samotności niż kontaktom z bliskimi i znajomymi.
Przebywanie w pojedynkę uzupełnia zapas wewnętrznej energii i pewności siebie. Zwiększa również Twoją kreatywność i produktywność. Jeżeli masz wolny czas w piątkowy wieczór i nie masz z kim go spędzić, jest to świetna szansa na pierwszą próbę czerpania korzyści z przebywania w swoim towarzystwie.
Jak możesz spędzić samotny wieczór?
Przedstawiamy kilka propozycji, jak wykorzystać chwile samotności na swoją korzyść. We własnym towarzystwie również można spędzić świetnie czas!
1. Przeczytaj książkę lub obejrzyj film
Czytanie swoją drogą pomaga rozwijać fantazję i wyobraźnię, zmniejsza potrzebę stałej komunikacji z innymi ludźmi. Na pewno masz w notatniku lub myślach listę książek, filmów lub seriali, które chciałeś oglądać, jednak nie miałeś na to czasu. Jest to akurat świetna okazja na nadrobienie zaległości.
2. Naucz się czegoś nowego
Jeśli jesteś gotowy na coś nowego, spróbuj nauczyć się umiejętności, na którą zwykle nie miałeś czasu ani motywacji. Uważa się, że stanie się ekspertem zajmuje 10 000 godzin. Rzeczywiście nie odrobisz tego za jeden wieczór, jednak jest to szansa na położenie początku.
3. Śpiewaj tak głośno, jak chcesz.
Trzeba przyznać – wiele osób wstydzi się swoich umiejętności wokalnych, choć uwielbiają śpiewać swoje ulubione piosenek. Będąc jedynie w swoim towarzystwie, możesz trenować bez ograniczania się. Ponadto liczne badania wykazały, że śpiewanie jest dobre dla naszego zdrowia – poprawia aktywność mózgu, pozwala się zrelaksować i pozbyć się stresu, poprawia nastrój, a także jest świetnym treningiem dla płuc i przepony.
4. Spróbuj medytować.
To pomoże się uspokoić oraz skoncentrować się na swoim świecie wewnętrznym. Dzięki niej odkryjesz nowy sposób komunikowania się ze swoim ciałem, a to pomoże odnaleźć nowy trop do dialogu ze swoim umysłem. Jeżeli nie wiesz, jak zacząć swoją przygodę z medytacją – przeczytaj nasz artykuł z garścią wskazówek!
Pamiętaj, że głównym atutem spędzania czasu w pojedynkę jest troska o siebie, zrozumienie swoich potrzeb oraz odnalezienie sposobów na ich zaspokojenie.
Życzymy powodzenia w nawiązywaniu przyjacielskich relacji ze samym sobą!
Autor: Nataliia Shapoval
Korekta: Ania Jazdon
Źródła:
1. https://www.bbc.com/worklife/article/20171011-is-there-an-upside-to-having-no-social-life
2. https://www.adme.ru/zhizn-nauka/11-dokazatelstv-togo-chto-dlitelnoe-odinochestvo-opasno-dlya-zdorovya-1951015/
3. https://zeh.media/zhizn/emotsii/3176594-pochemu-vazhno-inogda-ostavatsya-nayedine-s-soboy
4. https://theoryandpractice.ru/posts/9348-odinochestvo