W Tokio znajduje się niezwykła kawiarnia Dawn. Wszyscy kelnerzy to roboty, ale w dzisiejszych czasach nie można zaskoczyć samymi robotami. Rzecz w tym, że pięciu mechanicznych pracowników jest zdalnie sterowanych przez żyjących ludzi z jedną ważną cechą – są sparaliżowani i nie mogą samodzielnie się poruszać.

Inżynierowie z Ory wynaleźli unikalną technologię, która pozwala sparaliżowanej osobie sterować robotem na odległość. To japoński startup specjalizujący się w innowacyjnych rozwiązaniach takich jak roboty dla osób niepełnosprawnych. Ich nowe opracowanie, robot OriHime-D, ma tylko 120 cm wysokości. Operatorem jest sparaliżowana osoba, która może wydawać mu polecenia, aby się poruszał, rozglądał, rozmawiał z innymi ludźmi i mijał przedmioty. Możliwe jest nawet sterowanie mechanicznym awatarem za pomocą ruchów oczu, co otwiera nowe możliwości dla osób w szczególnie ciężkim stanie.

Pomoc dla osób sparaliżowanych i niewidomych

Jednym z robotów dla osób sparaliżowanych jest egzoszkielet wspierający i wzmacniający ludzkie nogi — HAL (Hybrid Assistive Limb). Mocuje się go do dolnej części pleców i nóg pacjenta. Działa w kilku etapach: najpierw człowiek myśli o ruchu, który chce wykonać, a jego mózg wysyła niezbędne impulsy nerwowe do mięśni. Sparaliżowana osoba nie potrafi ich wykonać, więc z pomocą przychodzi HAL. System odczytuje słabe potencjały bioelektryczne z powierzchni skóry pacjenta i interpretuje ruch, o którym myśli.

Japonia opracowała próbkę robota dla osób niepełnosprawnych – przewodnika o nazwie Meldog dla niewidomych. Jest to mały transportowy wózek czterokołowym z napędem na wszystkie koła, którego system sterowania wyposażony jest w specjalne czujniki i komputer. Trasa ruchu w obrębie danego terytorium jest zapisywana w pamięci komputera. Niektóre czujniki robota identyfikują skrzyżowania ulic na podstawie lokalizacji ścian domów i wybranych punktów odniesienia, podczas gdy inne wykrywają przeszkody na drodze. Na podstawie sygnałów opracowuje strategię pokonywania przeszkód.

Wsparcie dla uczniów

Austriackie szkoły wykorzystają wiedeński model robotów teleobecności AV1. Umożliwiają one zdalne uczestniczenie w zajęciach dzieciom, które z powodu niepełnosprawności lub długotrwałej choroby nie mogą zjawić się na nich osobiście. AV1 umożliwia bezproblemową reintegrację z powrotem do szkoły. Po okresie nieobecności uczniowie mogą wrócić, czując się bardziej pewni siebie, zarówno społecznie, jak i akademicko.

Producenty wskazują, że robot dla osób niepełnosprawnych AV1 umieszcza się na biurku w klasie, podczas gdy dziecko jest w domu i korzysta ze swojego urządzenia (smartfona lub tabletu). Dziecko może widzieć, słyszeć i być słyszanym podczas lekcji, ponieważ AV1 ma wbudowaną kamerę, mikrofon i głośnik. Z domu dziecko steruje swoim AV1, obracając kamerę, aby zobaczyć każdy zakątek klasy i wchodzić w interakcje z nauczycielem i innymi uczniami. Dzięki temu mogą uczestniczyć tak, jakby byli fizycznie obecni. Jedną z rzeczy, która odróżnia AV1 od innych narzędzi do zdalnego uczenia się, jest to, że można je również przenosić między zajęciami i poza nimi, dzięki czemu nie przegapią żadnej części szkolnego życia. Jest wyposażony w zintegrowaną kartę SIM 4G, co oznacza, że można go zabrać na plac zabaw, na wycieczkę szkolną, a nawet do domu na przyjęcia urodzinowe.

Roboty dla osób niepełnosprawnych – etyczne aspekty

Powyżej wymienione przykłady korzystania z nowych technologii na rzecz odób niepełnosprawnych raczej nie wzbudzają kontrowersji. Jednak istnieją jeszcze przykłady robotów, które funkcjonują prawie bez udziału człowieka. Przykładem może być Paro, robot-foka. Zewnętrznie robot jest bardzo podobny do foki, umie machać płetwami i wydawać dźwięki, gdy go dotykamy lub komunikujemy się. Nawet ładowanie go jest przyjemną i prostą czynnością – po prostu wkładasz mu smoczek do ust. Naukowcy twierdzą, że Paro ułatwia znoszenie bólu i poprawia nastrój – według nich po godzinie spotkania z foką poziom oksytocyny w organiźmie człowieka wzrasta, co powoduje, że czuję się on szczęśliwszy.

Chociaż może to mieć korzystny wpływ, przynajmniej na krótki czas, powinniśmy się martwić o oszustwo i utratę godności w tym procesie – mówi Amanda Sharkey z Sheffield University 

Innymi ciekawymi udogodnieniami tego typu, z którymi możemy spotkać się na codzień są aplikacje dla osób niepełnosprawnych. Jeśli jeszcze nie wiesz, jakie narzędzia znacząco mogą ułatwić życie wielu ludziom, przeczytaj ten artykuł!

Autor: Natalia Shapoval

Korekta: Kinga Terech