12 sierpnia, 2024
W tym artykule przedstawiamy kilka podstawowych aspektów formalnych, które dotyczą zostania pracownikiem lub wolontariuszem w organizacji pozarządowej (ang. non governmental organisation). Poznanie ich będzie szczególnie istotne dla osób, które dopiero wchodzą na rynek pracy. Chcemy również zwrócić Twoją uwagę na to, że gdy poszukujesz możliwości działania w organizacji pozarządowej możesz spotkać się z różnorodnym nazewnictwem ją określającym tj. NGO, III sektor, sektor obywatelski.
Kilka formalnych terminów związanych z zatrudnieniem na umowę lub zaangażowanym działaniem jako wolontariusz w NGO
Skala podatkowa
Wraz z rozpoczęciem każdego rodzaju aktywności zawodowej powstaje obowiązek płacenia podatku dochodowego. Skala podatkowa to jeden ze sposobów obliczania podatku dochodowego od osób fizycznych (podatek PIT). Podatek PIT według skali podatkowej muszą opłacać m.in.osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia oraz umowy o dzieło. Jako wolontariusz jednak nie będziesz otrzymywać wynagrodzenia, stąd obowiązek płacenia podatku PIT nie będzie Cię dotyczył.
Formy aktywności w NGO
Zatrudnienie pracownika lub nawiązanie współpracy wolontariackiej w NGO wiąże się z zawarciem umowy między stronami. Możliwe rodzaje umów to:
- Umowa o pracę
- Umowy cywilnoprawne: umowa zlecenie, umowa o dzieło
- Umowa współpracy z wolontariuszem.
Gdy zdecydujesz się na współpracę z NGO jako wolontariusz, nie otrzymujesz wynagrodzenia za swoje działania. Podpisujesz pisemne porozumienie z organizacją, które zawiera informacje o czasie współpracy, przedmiocie porozumienia oraz sposobach jego rozwiązania. Ze względu na brak wynagrodzenia, nie powstaje obowiązek podatkowy.
Natomiast w przypadku zawarcia umowy o pracę, umowy zlecenie lub umowy o dzieło z organizacją pozarządową, ze względu na otrzymywanie wynagrodzenia, powstaje obowiązek podatkowy. Dział kadr i płac w organizacji ma obowiązek co miesiąc kalkulować za Ciebie wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) oraz dokonywać comiesięcznej wpłaty do urzędu skarbowego tzw. zaliczek na podatek dochodowy. Bardzo ważne jest, abyś uważnie i precyzyjnie wypełnił kwestionariusze przekazane przez organizację przy rozpoczęciu pracy, ponieważ na ich podstawie dział kadr i płac będzie dokonywać wspomnianych kalkulacji.
Rozliczenie podatku dochodowego – zeznanie roczne
Osoby, których przychód oraz dochód, a tym samym podatek dochodowy, w danym roku rozliczeniowym są równe zero, nie mają obowiązku składania rocznej deklaracji PIT do urzędu skarbowego.
Jeśli będziesz pracownikiem w NGO i będziesz otrzymywać wynagrodzenie to po zakończeniu roku organizacja pozarządowa przekaże Ci dokument PIT-11, zawierający informacje o uzyskanych dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy za dany rok rozliczeniowy. Następnie będziesz miał obowiązek złożyć roczną deklarację PIT do urzędu skarbowego, co można zrobić elektronicznie lub papierowo, korzystając z odpowiedniego formularza, najczęściej formularza PIT-37.
Składki ZUS
Jeśli będziesz pracownikiem w NGO, to w większości przypadków organizacja, w której pracujesz, będzie mieć obowiązek odprowadzać składki ZUS w Twoim imieniu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dział kadr i płac organizacji pozarządowej co miesiąc wyliczy wtedy kwoty poszczególnych składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz fundusz pracy za Ciebie i dokona ich wpłat do ZUS. Osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę oraz umowy zlecenie podlegają obowiązkowi opłacania składek do ZUS, natomiast osoby zatrudnione na umowę o dzieło nie podlegają temu obowiązkowi. Dodatkowo studenci poniżej 26 roku życia zatrudnieni na umowę zlecenie mogą być zwolnieni z opłacania składek ZUS.
Jeśli nie jesteś objęty ubezpieczeniem zdrowotnym, ale działasz jako wolontariusz w organizacji pozarządowej, organizacja ta może płacić za Ciebie comiesięczną składkę zdrowotną, choć nie ma takiego obowiązku.
Wynagrodzenie brutto a wynagrodzenie netto
Bardzo ważną kwestią, której warto być świadomym przed rozpoczęciem pracy zarobkowej, jest to, że na rozmowie kwalifikacyjnej może być używany termin „wynagrodzenia brutto”. Musisz wiedzieć, że na Twoje konto bankowe będzie wpływać wynagrodzenie netto, czyli wynagrodzenie pomniejszone o składki ZUS oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT).
Zatrudnianie i wolontariat w organizacji pozarządowej – podsumowanie
Mamy nadzieję, że teraz czujesz się pewniej przed zaaplikowaniem do pracy lub współpracy z organizacją pozarządową. Działanie w NGO to szansa na zdobycie nowych umiejętności, doświadczenia w pracy z różnymi grupami ludzi, rozwijanie umiejętności komunikacyjnych i językowych -szczególnie we współpracach międzynarodowych. To także okazja do zaangażowania się w wartościowe projekty i czerpania satysfakcji z własnej aktywności.
Post w ramach projektu “Co słychać w trzecim sektorze“ finansowanego z programu Erasmus+ ze środków Unii Europejskiej.
Przeczytaj inny artykuł na naszym blogu dotyczący zaangażowania się w wolontariat: Wolontariat a zdobycie doświadczenia zawodowego
Autor: Barbara Sękowska
Żródła:
Portal ngp.pl: https://poradnik.ngo.pl/zatrudnianie-wolontariat-ngo
Portal pit.pl: https://www.pit.pl/aktualnosci/zatrudnienie-studenta-2024-jakie-umowy-co-z-pit-i-zus-1009861