Rodzaje inteligencji a nauka języków obcych

Nauka języków obcych jest wciąż bardzo pożądaną umiejętnością. W związku z tym warto poszukiwać różnych metod jego przyswajania, aby zdobywanie biegłości w tym zakresie było skuteczne i efektywne. Jednym ze sposobów jest nauka języków na podstawie typów inteligencji i kanałów percepcji.

 

Rodzaje inteligencji

Anna Szyszkowskiej-Butryn, autorka książki pt. „Jak szybko opanować język obcy?” przedstawia praktyczne wskazówki, które mają motywować do nauki oraz zachęcać do twórczego myślenia.

Swoje propozycje oparła na teorii kanałów percepcji oraz rodzajów inteligencji. Do kanałów percepcji zaliczamy nasze zmysły: wzrok, słuch, dotyk i ruch (naukę w ruchu). Niektórzy mają większe zdolności do przyswajania języka ze słuchu, inni bardziej wzrokowo. Można również uczyć się poprzez dotyk lub w ruch. Kiedy bierzemy jakiś przedmiot do ręki i uczymy się jego nazwy w innym języku, a także wtedy, gdy na przykład, słuchamy podcastu, jeżdżąc na rowerze lub uprawiając jogging.

Moją szczególną uwagę zwrócił, jednak bardzo rozbudowany podział inteligencji, o których Anna Szyszkowska-Butryn pisze we wstępie:

Profesor Howard Gardner, który odkrył istnienie ośmiu inteligencji wielorakich (do których inni naukowcy dodali dwie ostatnie), dostarczył nam wiedzy o tym, jak się uczyć szybko i skutecznie, wykorzystując własny potencjał i ukryte możliwości.

 

Książka „Jak szybko opanować język obcy?” jest bardzo pomocna w tym zakresie, ponieważ umożliwia wykonanie testu na 10 rodzajów inteligencji:

1. Inteligencję matematyczno-logiczną
2. Inteligencję językową (werbalną)
3. Inteligencję muzyczno-rytmiczną
4. Inteligencję wzrokową (przestrzenną)
5. Inteligencję duchową/egzystencjalna
6. Inteligencję praktyczną
7. Inteligencję przyrodniczą
8. Inteligencję społeczną (interpersonalną)
9. Inteligencję refleksyjną (intrapersonalną) 
10. Inteligencję kinestetyczną (ruchową)

 

Podział ten pozwala zrozumieć, że najpopularniejsze testy IQ badają inteligencję matematyczno-logiczną. Na tej podstawie wiele osób, niesłusznie, uważa się za ludzi o niskim poziomie inteligencji. Tymczasem każdy z nas ma duży, ale zwykle ukryty, potencjał do tego, aby się rozwijać. 

Mając wiedzę na temat swojego rodzaju inteligencji, koncentrujemy się na jednym, lub dwóch dominujących rodzajach. Na tej podstawie otrzymujemy obszerną instrukcję, jak powinniśmy się uczyć. Co jest ważne – dany rodzaj inteligencji wskazuje również na nasze umiejętności, dlatego przy niższym wyniku możemy zobaczyć, co jest jeszcze do poprawienia. Poprzez naukę języka nabywamy nowych zdolności, które pomogą wzmocnić konkretny typ inteligencji.

 

Nauka języków obcych a rodzaj inteligencji

Poniżej przedstawimy kilka przykładów, jak możesz wykorzystać niektóre rodzaje inteligencji w swojej edukacji lingwistycznej.

Przykładowo: Jeśli Twoim typem inteligencji jest inteligencja refleksyjna, oprócz wskazówek, jak przyswajać wiedzę, otrzymasz informację o tym, co lubisz, w czym jesteś dobry(a). Natomiast jeżeli np. wynik testu dotyczący inteligencji przyrodniczej ukaże pewne braki – możesz znaleźć sposoby, jak rozwinąć się w tej dziedzinie i nabyć fachowego słownictwa.

Inteligencja matematyczno-logiczna

Osoby z takimi predyspozycjami podchodzą do nauki poprzez dedukcję, dostrzeganie analogii i opieranie się na różnego rodzaju schematach, wzorcach. W związku z tym gramatyka języków obcych zazwyczaj nie sprawia im większego problemu. Jak możesz rozwijać ten typ inteligencji?

• Zrozumienie teorii i historii kryjących się za kwestiami językowymi pozwoli Ci na uzyskanie szerszej perspektywy. Takie kompleksowe podejście ułatwi Ci naukę, w szczególności tematów, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się nielogiczne (np. wyjątki gramatyczne)
• Jeśli uczysz się słówek danej języka obcego – posegreguj je  w mniejsze grupy (pod względem tematycznym, podobieństwa, trudność lub innym). Możesz również próbować zapamiętywać poszczególne słowa poprzez skojarzenia.
• Prawdopodobnie nie przepadasz za wymyślaniem fikcyjnych historii, które mają trenować Twoją umiejętność komunikacji. Alternatywą dla Ciebie może być z kolei przeprowadzenie rozmowy dotyczącej rozwiązania konkretnego problemu, podczas której możesz rozważyć wszystkie za i przeciw.

Inteligencja językowa

Takie osoby charakteryzują się swobodą wypowiedzi, mają bogaty zasób słownictwa, co jest niezwykle przydatne podczas nauki języków obcych. Nie mają problemów z nauką nowych słówek, pracami pisemnymi.

• Sięgaj po wszelkiego rodzaju literaturę, poezję, ale też współczesne książki, treści w danym języku.
• Staraj się jak najwięcej komunikować z innymi – aktywnie słuchaj i bierz udział w rozmowach, dyskusjach.
• Spróbuj wymyślać historyjki na dany temat, co dodatkowo pobudzi Twoje kreatywne myślenie.

Inteligencja muzyczno-rytmiczna

Takie osoby są szczególnie wrażliwe na dźwięki, mają dobre wyczucie rytmu. Najlepiej uczą się ze słuchu.

• Niektórzy potrzebują całkowitej ciszy, aby skoncentrować się na nauce. W Twoim przypadku nie musi tak być – ulubiona muzyka w tle może Ci znacząco ułatwić ten proces.
• Poszukaj artystów, którzy tworzą muzykę w danym języku obcym. Możesz wiele nowych słówek i wyrażeń poznać z tekstów piosenek.
• Wymawiaj na głos materiał, którego się uczysz. Jeszcze lepiej, jeśli będziesz go sobie nucić, ułożysz rymowankę, zmieniać intonację wypowiadanych słów.
• Oglądaj programy, filmy, seriale w języku, którego się uczysz. Staraj się wyłapywać i naśladować akcenty – masz do tego szczególne predyspozycje.

Inteligencja wzrokowa (przestrzenna)

Masz bogatą wyobraźnię i tzw. pamięć fotograficzną, czyli umiejętność wizualnego zapamiętywania informacji.

• Sporządzaj rzetelne notatki z danego obszaru tematycznego i używaj kolorów. Możesz spróbować bullet journalingu https://levelupngo.com/jak-prowadzic-wlasny-bullet-journal/, aby je uatrakcyjnić i wspomagać swoje zapamiętywanie. Warto, abyś oprócz samego tekstu, dodawał(a) graficzne elementy, obrazki itp.
• Ze względu na Twoją dobrą pamięć wizualną możesz pomagać sobie poprzez oglądanie filmów, seriali lub robienie prezentacji multimedialnych na dany temat.
• Wypróbuj naukę z fiszek. Są to nieduże karteczki, które z jednej strony przedstawiają dane słówko w języku obcym, a na drugiej stronie – jego tłumaczenie. Możesz przygotować je sam(a) lub kupić gotowe przez Internet, księgarniach itp. Istnieje również opcja nauki z fiszek poprzez aplikacje mobilne.

Inteligencja duchowa/egzystencjalna

Taka osoba ma częstsze tendencje do refleksji, zadawania pytań na tematy egzystencjalne, filozoficzne. Dąży do zrozumienia świata, natury rzeczy, poszukuje sensu. To również może manifestować się podczas procesu nauki języka.

• Szukaj źródeł z zakresu tematów, które Cię interesują w obcym języku.
• Dobrze będziesz sobie radzić podczas dyskusji dotyczących życia, historii, przyszłości, być może tematów z zakresu duchowości. Postaraj się znaleźć rozmówcę, który podziela takie zainteresowania i będziecie mogli szlifować język, jednocześnie prowadzić ciekawe konwersacje.
• Podobnie jest z pracami pisemnymi – pisz na tematy, które rzeczywiście Ciebie interesują, a z pewnością nauką będzie dużo łatwiejsza i przyjemniejsza.

 

Inteligencja przyrodnicza

Dla osób mających dobrze rozwiniętą inteligencję przyrodniczą, prawdopodobnie najlepszym miejscem do nauki będzie łono natury. Z łatwością przyswajasz treści związane z fauną, florę, środowiskiem czy ekologią.

• ucz się na świeżym powietrzu (idź na piknik lub spacerc słuchając np. audiobooków w języku obcym);
• oglądaj i opisuj przedmioty w ich środowisku naturalnym;
• prowadź obserwacje i zapisuj notatki w języku, którego się uczysz;
• załóż zielnik z roślinami, które podpiszesz;
• zajmij się np. domową uprawą lawendy i kup poradnik o tej tematyce w języku obcym, którego chcesz się nauczyć;
• prowadź dziennik uprawy roślin lub hodowli zwierzątka w języku, którego się uczysz;
• czytaj interesujące cię teksty o roślinach i zwierzętach w języku obcym;
• oglądaj programy przyrodnicze w języku, którego się uczysz; 
• ucz się słów związanych ze światem przyrody (zwierzęta, rośliny, zjawiska atmosferyczne itp.);
• rozwiązuj quizy dotyczące świata przyrody w danym języku;
• zapisz się do zagranicznych klubów i stowarzyszeń dbających o ochronę fauny i flory. Możesz również wziąć udział w którymś z naszych projektów międzynarodowych z zakresu świadomości ekologicznej, które znajdziesz w zakładce Projekty.

Inteligencja społeczna (interpersonalna)

Osoba z rozwiniętą inteligencją społeczną będzie chętnie pracować w grupie i czerpać przyjemność z rozmów, kontaktów towarzyskich. Najefektywniej uczy się poprzez nawiązywanie relacji.

• Zajęcia grupowe i gry zespołowe mające rozwijać umiejętności językowe są zdecydowanie dla Ciebie. Poszukaj w swojej okolicy szkół językowych, które Ci to umożliwią.
• Szlifuj język poprzez rozmowę, bierz udział w dyskusjach, wykonywanie zadań grupowych, które opierają się na współpracy wszystkich członków zespołu.
• Możesz również świetnie przyswajać wiedzę poprzez uczenie innych. Jeśli masz znajomych, którzy chcieliby poduczyć się danego języka – zaoferuj im korepetycje.
• Ciekawym sposobem może być również wykorzystanie aktorstwa do budowania relacji zespołowych (np. odgrywanie scenek), które dodatkowo poprawi Twoje umiejętności komunikacji w danym języku. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak możesz to zrobić, przeczytaj ten artykuł!

 

Inteligencja refleksyjna (intrapersonalna)

Łączą ją pewne podobieństwa z inteligencją duchową. Osoby o inteligencji intrapersonalnej również skupiają się na refleksjach, przemyśleniach na temat życia. Mają dużo wewnętrznej motywacji do nauki, są systematyczne, ale wolą pracować indywidualnie, aniżeli w grupie.

• Prawdopodobnie lepszy dla Ciebie będzie samodzielna nauka, indywidualne korepetycje z nauczycielem lub w bardzo małej grupie osób. Istotne jest wtedy zbudowanie dobrej relacji z członkami zespołu czy korepetytorem, abyś czuł(a) się na tyle swobodnie, aby otwarcie rozmawiać, brać udział w dyskusjach.
• Wyznaczenie sobie celów jest istotne dla każdej osoby, niezależnie od jej typu inteligencji. Jednakże dla Ciebie może być to szczególnie pomocne, ponieważ jasno sprecyzowany cel zwiększa Twoją motywację i chęć do nauki. Wypisz na kartce powody, dla których chcesz zdobyć nowe kompetencje naukowe.
• Możesz próbować pisać teksty, opowiadania w języku obcym. Ciekawym ćwiczeniem będzie również założenie własnego bloga i publikowanie swoich przemyśleń.
• Kto powiedział, że koniecznie potrzebujesz rozmówcy? Równie dobrze możesz prowadzić rozważania samemu w obcym języku.
• Czytaj książki, opowiadania w języku, którego się uczysz.

Inteligencja kinestetyczna

Jeśli przejawiasz się w dużej mierze inteligencją kinestetyczną, oznacza to, że najwięcej jesteś w stanie uczyć się, wykonując określone czynności, będąc w ruchu. Prawdopodobnie posiadasz dużo energii, którą chcesz szybko spożytkować, ciężko Ci usiedzieć w jednym miejscu.

• W przyswajaniu wiedzy mogą pomóc Ci np. odgrywanie scenek, ćwiczenia ruchowe. Spacer, podczas którego będziesz słuchać podcastów do nauki języka itp. może być bardzo skuteczny. Możesz również zaangażować znajomych,  spotkać się z nimi na świeżym powietrzu i ustalić, że będziecie rozmawiać wyłącznie w języku obcym, którego chcecie się nauczyć. 
• Ucząc się nowych słówek, możesz podpisywać określone przedmioty w domu. Wykonanie tej czynności oraz późniejsze zerkanie na takie fiszki ułatwi Ci zapamiętywanie.
• Ciekawą metodą jest tzw. TPR, czyli Total Physical Response, która opiera się na wykorzystaniu rekwizytów, mimiki, gestów do nauki. Jeśli uczysz się ze znajomymi, możecie zagrać w kalambury, przedstawiając określone pojęcia, czynności i zgadywać, co druga osoba przedstawia.
• Świetną opcją będzie także wzięcie udziału w inicjatywach, które promują aktywność fizyczną oraz edukację nieformalną. Przykładem może być projekt Hiking for change, który opierał się na pieszych wędrówkach na malowniczej Teneryfie. Uczestnicy z wielu krajów miało szansę wziąć udział w ciekawych aktywnościach grupowych, a przy okazji rozwinąć kompetencje społeczno-językowe.

Podsumowanie

Jak pewnie sam(a) zauważyłeś(aś) jest naprawdę wiele możliwości, jak możesz nauczyć się języków obcych w zgodzie ze swoim unikalnym rodzajem inteligencji. Poznanie charakterystyki każdej z nich ułatwi Ci zrozumienie własnych potrzeb i predyspozycji, które możesz wykorzystać w swoim rozwoju.

 

Autorka: Agnieszka Zawadzka

Korekta: Kinga Terech

Źródło: 

1. Anna Szyszkowska-Butryn: „Jak szybko opanować język obcy?”, wydawnictwo Samo Sedno Edgard 2011
2. https://firmer.pl/teoria-inteligencji-wielorakich-a-skuteczna-nauka-jezyka-obcego-24108.html