Czym jest cyberprzemoc?

Jak sama nazwa wskazuje cyberprzemoc (cyberbulling) jest rodzajem przemocy, która ma miejsce najczęściej w Internecie.  Jest to działanie podejmowane wobec słabszego, który nie może się bronić – niezależnie od rodzaju działania zawsze chodzi o krzywdzenie drugiej strony. Może to być regularne nękanie, prześladowanie drugiej osoby w Internecie, a także jej dręczenie i stosowanie obraźliwych słów.  Dzieci w wieku  szkolnym i nastolatkowie mogą doświadczyć tego typu przemocy.  Ważne jest by rodzice rozmawiali z nimi na temat Internetu, mediów społecznościowych czy udostępniania danych osobowych i treści w serwisach. 

Młodzi użytkownicy Internetu – badania

Cyberprzemoc w ostatnim czasie stała się zjawiskiem powszechnym. Według badań w Polsce 80 % uczniów spotkało się z różnymi formami przemocy w Internecie – najczęściej na różnych portalach społecznościowych. Nastolatkowie najczęściej doświadczają agresji w sieci m.in ze względu na”

• wygląd fizyczny, ubiór;
• zainteresowania;
• poglądy polityczne;
• orientacje seksualną;
• płeć;
• wyznawaną religię;
• sytuację materialną;
• narodowość;
• kolor skóry.

Badania losów dzieci, które doświadczyły cyberbullingu wskazują, że nawet w dorosłym życiu, długo po opuszczeniu szkoły, nadal zmagają się z problemami psychosomatycznymi, depresją, lękiem czy obniżonym poczuciem wartości.

Cechy cyberprzemocy

Najczęściej podstawą cyberprzemocy jest przemoc tradycyjna do której dochodzi wśród rówieśników np. w szkole i przenosi się ona do świata wirtualnego. Niestety ciężej jest przeciwdziałać cyberprzemocy ponieważ cechują ją:

– duży zasięg – w przypadku „tradycyjnej przemocy” najczęściej mamy do czynienia z mniejszą grupą np. klasa. Jednak w przypadku cyberprzemocy plotki, które rozpowszechniają się w Internecie trafiają do większego grona odbiorców i ciężej jest zapobiec ich dalszemu rozpowszechnianiu.

– szybkie rozpowszechnianie się plotek – informacje, nagrania czy zdjęcia udostępnione w Internecie mogą w krótkim czasie trafić do szerokiego grona odbiorców. Dodatkowo nagrania czy zdjęcia raz udostępnione w sieci zostają tam na długo i nie da się tego cofnąć ponieważ wiele osób mogło bardzo szybko takowe nagrania czy zdjęcia pobrać.

– pozorna anonimowość sprawcy – nie ma wątpliwości, że w Internecie łatwiej jest zachować anonimowość, jednak istnieje możliwość dotarcia do osób, które rozpowszechniają zdjęcia i nagrania, które mogą krzywdzić inną osobę. Na pewno trudniej jest namierzyć taką osobę, jednak nasze działania w sieci nie są anonimowe i zawsze pozostawiamy po sobie ślad.

– nieograniczona możliwość nękania – młodzi ludzie spędzają w sieci bardzo dużo czasu dlatego też sprawca może niemal nieustannie nękać swoją ofiarę – niezależnie od pory dnia. Dodatkowo sprawca przemocy w sieci czuje się bardziej pewnie ze względu na to, że łatwiej jest kogoś prześladować, jeśli ofiara nie ma pojęcia kim jest oprawca. 

– brak kontroli rodzicielskiej– młodzi ludzie bardzo często w sieci pozostawieni są sami sobie i nikt nie nadzoruje publikowanych przez nich treści, które pozostają poza wzrokiem nauczycieli i rodziców.

Sprawcy cyberprzemocy

Sprawca, który działa w Internecie nie widzi bezpośrednich efektów swojego działania. Nie widzi on twarzy ofiary  cyberprzemocy dlatego łatwiej jest mu ją krzywdzić. Dodatkowo agresorzy mają wrażenie, że ich działania nie są zauważane przez osoby trzecie, przez co czują się bezkarni i całkowicie anonimowi. Sprawia to, że są oni odważniejsi niż w bezpośrednim starciu z  pokrzywdzonym „twarzą w twarz”. 

Cyberbullying – skutki przemocy rówieśniczej

Dzieci doświadczające cyberprzemocy przeżywają bardzo trudne emocje.
Mogą czuć się osaczone, osamotnione i bezsilne.  Są przekonane, że nic nie da się zrobić z sytuacją, w której się znalazły. Obawiają się, że kompromitujące materiały mogą dotrzeć do dużej grupy osób.  Przeżywają poniżenie, upokorzenie, lęk, rozpacz, smutek.  Ofiary przemocy częściej niż ich rówieśnicy doświadczyć mogą problemów w kontaktach z innymi ludźmi. Mają zaniżone poczucie własnej wartości, zaczynają mieć kłopoty z nauką, pojawiają się u nich problemy psychologiczne, a także zdrowotne – bóle głowy, brzucha, problemy ze snem.  W przypadku doświadczenia cyberprzemocy  mogą pojawić się również  myśli oraz próby samobójcze.

Jeśli byleś świadkiem cyberprzemocy lub sam jej doświadczyłeś, porozmawiaj z osobą dorosłą lub zajrzyj na stronę Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, gdzie możesz znaleźć przydatne materiały i poradnik dla  szkół, rodziców i nauczycieli.

Autor Jolanta Pijanowska

Źródło:

„Jak reagować na cyberprzemoc” Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

A., Borkowska „Cyberprzemoc w szkole – poradnik dla nauczycieli.”