Mity o depresji

23 lutego obchodzimy Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. Z tej okazji publikujemy artykuł, w którym mierzymy się z popularnymi (i nieoczywistymi) mitami o tej chorobie.

Szacuje się, że co czwarta osoba może zachorować na depresję. Obecnie w Polsce na depresję cierpi około 1,5 miliona osób, na świecie – 350 milionów. Liczby te stale rosną.

Na depresję w dowolnym momencie życia może zachorować każdy z nas. 

Bądźmy świadomi. Pomagajmy.

MIT 1 – Depresja, to zwykły smutek.

Jednym z kryteriów diagnostycznych depresji jest długotrwałe obniżenie nastroju.  Istnieje jednak wiele odmian tej choroby, w których nie jest to tak oczywiste i smutek nie jest objawem dominującym lub najbardziej dotkliwym. W depresji maskowanej dominują objawy somatyczne. Natomiast w depresji lękowej będzie to stałe uczucie niepokoju, pobudzenie, napady lęku. Istnieją również depresja z zahamowaniem (całkowity brak aktywności chorego do tego stopnia, że może on nie być w stanie mówić czy jeść) oraz depresja atypowa, którą cechuje „odwrócenie” typowych objawów (czyli w tym przypadku nastąpi nadmierna senność, wzrost apetytu) i symptomy takie jak wrażenie obciążenia kończyn czy nadwrażliwość. Czasem depresja ukryta jest pod różnymi maskami, takimi jak fobie, obsesje czy natręctwa.

MIT 2 – Depresja dotyczy tylko psychiki.

Dolegliwości somatyczne są niezwykle często spotykane w depresji.  Jednymi z najbardziej rozpowszechnionych objawów są np. zaburzenia snu (nadmierna senność, bezsenność czy wybudzanie się w godzinach porannych). W przebiegu choroby mogą wystąpić dolegliwości ze strony układu pokarmowego (m. in. biegunki, zaparcia, nudności, zgaga lub wymioty), zaburzenia libido, zaburzenia masy ciała, problemy z apetytem, bóle głowy, a nawet bóle brzucha,  mięśni czy stawów.

Szacuje się, że depresja może dotknąć co czwartą osobę. Obecnie w Polsce na depresję cierpi około 1,5 miliona osób, na świecie – 350 milionów. Co więcej, liczby te stale rosną.

MIT 3 – Dzieci nie mają depresji.

Podobnie jak dorośli, dzieci również chorują na depresję, jednak bywa, że manifestuje się ona inaczej. Związane jest to z wiekiem danego dziecka. U maluchów mogą wystąpić wtórne zaburzenia mowy czy moczenie się. Dla dzieci w wieku szkolnym i nastolatków symptomatyczne jest wycofywanie się z życia społecznego. z

Zaniedbywanie obowiązków szkolnych również jest jednym z objawów (depresja często wiąże się z trudnościami w zapamiętywaniu i koncentracji). Oprócz obniżonego nastroju dziecko może mieć napady agresji, epizody samookaleczania, zgłaszać objawy bólowe lub być bardziej drażliwe czy nadpobudliwe.

MIT 4 – Leki na depresję uzależniają.

Leki przeciwdepresyjne nie uzależniają. Nagłe odstawienie ich może spowodować tzw. zespół dyskontynuacji lekach przeciwdepresyjnych (po nagłym i gwałtownym zmniejszeniu dawki, przerwaniu stosowania leku), który związany jest z zaburzeniem stężenia neuroprzekaźników. Z tego powodu tak ważne jest, aby dawka była zmniejszana stopniowo, łagodnie, pod okiem lekarza. 

Istnieją jednak substancje, które pomocniczo mogą być wykorzystywane do leczenia epizodów lękowych i wykazują potencjał uzależniający, np. benzodiazepiny. Ich działanie można określić jako uspokajające, nasenne, przeciwdrgawkowe, jednak stosowane są głównie doraźnie. 

MIT 5 – Antydepresanty zmieniają osobowość.  

Antydepresanty nie mają żadnego wpływu na osobowość – mogą zadziałać mobilizująco lub przeciwlękowo, a więc sprawić, że chory powróci do podejmowania różnych aktywności czy też wznowi kontakty przerwane przez chorobę. Antydepresanty powodują, że chory odzyskuje siebie i znów zaczyna funkcjonować jak człowiek, którego mózg nie jest obciążony depresją. 

MIT 6 – Nie da się wyleczyć depresji.

Leki przeciwdepresyjne i psychoterapia są sprawdzonymi naukowo metodami leczenia depresji, a coraz szersza wiedza o patomechanizmach choroby pozwala opracować coraz bardziej skuteczne substancje obarczone mniejszym ryzykiem działań niepożądanych.

Część pacjentów doświadczy tylko jednego epizodu depresyjnego. Należy jednak mieć na uwadze, że depresja jest chorobą wykazującą tendencję do nawracania. Aż 75% chorych doświadcza nawrotu choroby w ciągu 2 lat od wyzdrowienia. Im dłużej po wdrożeniu pacjent nie wykazuje objawów depresyjnych, tym mniejsze są szanse na nawrót choroby w przyszłości. Z tego powodu tak ważne jest zastosowanie się do zaleceń lekarza.