23 lutego, 2025
Depresja to jedno z tych słów, które coraz częściej pojawia się w codziennych rozmowach.
Z jednej strony to dobrze – ponieważ rośnie świadomość problemu, a zdrowie psychiczne przestaje być tematem tabu. Z drugiej jednak strony, poprzez natłok informacji i uproszczenia tematu, zdarza się, że możemy stracić z oczu rzeczywisty obraz tego zaburzenia.
Szczególnie w okresie jesienno-zimowym często słyszymy: „Mam depresję, bo szybko robi się ciemno”, „Ta pogoda doprowadza mnie do depresji” lub”Ta pogoda jest depresyjna”.
Chociaż takie sformułowania wynikają z potocznego języka, mogą nieświadomie sprawiać, że bagatelizujemy prawdziwe doświadczenie osób cierpiących na depresję sezonową.
Czym jest depresja sezonowa?
Sezonowe zaburzenie afektywne (SAD – Seasonal Affective Disorder) to forma depresji, która pojawia się cyklicznie w określonych porach roku, zazwyczaj jesienią i zimą.
Jej przyczyny są związane m.in. ze zmniejszoną ilością światła słonecznego, co wpływa na produkcję serotoniny i melatoniny – neuroprzekaźników regulujących nastrój i rytm dobowy. Objawy SAD obejmują m.in.:
- przewlekłe zmęczenie i brak energii,
- smutek i drażliwość,
- trudności z koncentracją,
- nadmierną senność,
- zwiększony apetyt, zwłaszcza na słodycze i produkty mączne.
Nie jest to więc zwykła „zimowa chandra” czy chwilowy spadek motywacji, ale poważne zaburzenie, które może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie.
Dlaczego nadal trudno nam mówić o depresji?
Pomimo rosnącej świadomości, depresja wciąż bywa tematem, którego unikamy lub który traktujemy jako coś wstydliwego. Może to wynikać ze strachu „Co powiedzą inni?”, przekonania, że „trzeba sobie radzić” lub błędnego utożsamiania depresji ze słabością.
Dodatkowo, język, którym mówimy o depresji, często wpływa na sposób, w jaki ją postrzegamy.
Nadużywanie tego terminu w codziennym kontekście może sprawić, że osoby faktycznie cierpiące na to zaburzenie będą czuły się niezrozumiane lub wręcz obawiały się mówić o swoich problemach w obawie przed zbagatelizowaniem ich stanu.
Kiedy depresja to nie „zły dzień”?
W szczególności wśród młodszych osób słowo „depresja” bywa używane zamiennie z chwilowym smutkiem czy frustracją. O ile normalizowanie rozmów o zdrowiu psychicznym jest potrzebne, o tyle zbyt swobodne stosowanie tego terminu może prowadzić do jego rozmycia.
23 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Walki z Depresją
Jeśli Ty lub ktoś z Twojego otoczenia potrzebuje pomocy, nie wahaj się sięgnąć po wsparcie.
📞 Telefony wsparcia:
- Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży – 116 111 (całodobowo, anonimowo i bezpłatnie)
- Telefon zaufania dla dorosłych – 800 70 2222 (Centrum Wsparcia dla Osób w Kryzysie)
- Telefon dla osób w kryzysie psychicznym – 116 123 (bezpłatnie, codziennie 14:00-22:00)
Fundacje i organizacje pomagające osobom z depresją:
- Fundacja Itaka – Antydepresyjny Telefon Zaufania – www.stopdepresji.pl
- Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – www.fdds.pl
- Polskie Towarzystwo Psychiatryczne – www.psychiatria.org.pl
Źródła:
- World Health Organization (WHO). (2022). International Classification of Diseases 11th Revision (ICD-11). Retrieved from www.who.int
- Mind UK (2021). Seasonal Affective Disorder (SAD). Retrieved from www.mind.org.uk
- National Institute of Mental Health (NIMH). (2022). Depression. Retrieved from www.nimh.nih.gov
Autorka: Nina Kirova