1 października, 2024
Dzisiaj, 1 października, obchodzimy Dzień Osób z Afazją Rozwojową. To dobra okazja, by zwrócić uwagę na osoby, które na co dzień zmagają się z wyzwaniami w komunikacji. To święto ma przypominać, że komunikacja to nie tylko słowa, ale także gesty, emocje i wzajemne zrozumienie. Dzień ten ma na celu zwiększenie świadomości na temat afazji, budowanie empatii i promowanie wsparcia dla tych, którzy potrzebują więcej czasu i cierpliwości, aby wyrazić swoje myśli.
Czym jest afazja rozwojowa?
Afazja rozwojowa (inaczej afazja dziecięca) to specyficzne zaburzenie językowe, które pojawia się już w dzieciństwie i ma wpływ na sposób, w jaki osoba rozumie i przetwarza język. Dla kogoś z afazją wypowiedzenie nawet najprostszych zdań może być dużym wyzwaniem. Afazja nie wynika z problemów intelektualnych, a raczej z trudności w przetwarzaniu mowy. Osoby z tym zaburzeniem mogą mówić niewyraźnie, tworzyć „zlepki” słów lub unikać mówienia w ogóle, ponieważ to, co chcą powiedzieć, nie przychodzi im tak łatwo, jak innym. Niezależnie jednak od trudności, osoby te mogą rozumieć więcej, niż są w stanie powiedzieć.
Objawy afazji – zaburzenie językowe
Afazja rozwojowa różni się od innych trudności językowych, takich jak dysleksja czy opóźnienie rozwoju mowy, bo dotyka zarówno rozumienia, jak i wypowiadania słów. Dla osoby z afazją ułożenie zdania może być jak składanie bardzo trudnej układanki – wszystkie elementy są w głowie, ale nie zawsze można je ułożyć w odpowiedni sposób. To jak uczucie, gdy “mamy coś na końcu języka” i nie możemy znaleźć słowa, tylko permanentne. Trudności te sprawiają, że afazja jest wyjątkowym wyzwaniem w kontekście komunikacji – zwłaszcza w sytuacjach, gdzie liczy się szybka odpowiedź lub interakcja z rówieśnikami.
Afazja wyzwaniem dla człowieka
Kiedy komunikacja nie jest łatwa, może pojawić się frustracja, zniechęcenie, a nawet lęk przed mówieniem. Osoby z afazją często wiedzą, co chcą powiedzieć, ale słowa nie chcą wyjść. To powoduje, że mogą czuć się odizolowane lub nierozumiane. Utrudnienia te mogą prowadzić do wycofania się z życia społecznego, bo obawa przed byciem źle zrozumianym jest silniejsza niż chęć podjęcia rozmowy. Afazja to jednak nie tylko wyzwania – to także nauka cierpliwości, wytrwałości i szukania nowych sposobów na komunikację..
Zaburzenia mowy – podstawą zrozumienie i jasność komunikatu
W kontaktach z osobami z afazją najważniejsze jest zrozumienie, że każda rozmowa może wyglądać nieco inaczej. Prostota i jasność komunikatu są kluczowe. Mówienie wolniej, używanie krótkich zdań i częste sprawdzanie, czy rozmówca dobrze zrozumiał, mogą bardzo pomóc. Warto dać czas na odpowiedź i nie przerywać – nawet jeśli milczenie trwa dłużej niż zwykle. Osoby z afazją często potrzebują kilku dodatkowych chwil na przemyślenie odpowiedzi i ułożenie słów w odpowiedniej kolejności. Niezwykle pomocne mogą być także gesty, obrazki czy inne formy komunikacji, które ułatwiają przekazanie myśli.
W kierunku empatycznego społeczeństwa
Zrozumienie afazji to krok w stronę budowania bardziej empatycznego społeczeństwa. Gdy potrafimy dostrzec, z jakimi trudnościami mierzą się osoby z afazją, łatwiej nam okazać wsparcie i stworzyć przestrzeń, w której czują się bezpiecznie. To świadomość, że każdy ma prawo do wyrażania swoich myśli na swój sposób, bez oceniania i presji. Więcej empatii w społeczeństwie oznacza mniej nieporozumień, a co za tym idzie – większą otwartość na różnorodność i akceptację odmienności.
Diagnoza cię nie definiuje
Każda osoba z afazją ma swoją własną historię, talenty i marzenia. Mimo trudności w mówieniu, często znajdują inne sposoby na wyrażanie siebie – poprzez rysowanie, muzykę, sport czy inne aktywności. Afazja nie definiuje człowieka, lecz jest tylko jednym z aspektów jego życia. Warto pamiętać, że różnorodność – także ta dotycząca komunikacji – wzbogaca nasz świat. To dzięki takim osobom jak oni uczymy się większej wrażliwości, cierpliwości i tego, że komunikacja to nie tylko słowa, ale przede wszystkim chęć słuchania i bycia blisko.
Autorka: Olga Malinowska
Źródła:
1. Konkol J., Lewandowska A., Emancypacja osób niepełnosprawnych – rzeczywistość oczami studenta z afazją, „Tutoring Gedanensis” 8(2)/2023.
2. Żulewska-Wrzosek J., Problemy chorych z afazją w kontekście psychospołecznym, „Praca Socjalna” 1(36)/2021.
https://bibliotekanauki.pl/articles/1787737.pdf
3. Pilarska E., Afazja rozwojowa, „Child Neurology” 26(52)/2017.
https://child-neurology.eu/neurologia_52-85-87.pdf
4. Trembaczowska-Brom K., Błażejewska-Ziora J., Garncarczyk D., Neffe A., Węgrzyn I., O co chodzi z tą afazją? Instrukcja obsługi modelu innowacji – afazJA-mOŻEMY, przewodnik dla nauczycieli, Gdańsk 2020.