

25 lipca, 2025



Historia łódzkich kamienic jak się okazuje jest niezwykle bogata i w silny sposób związana z gwałtownym rozwojem Łodzi w XIX i na początku XX wieku. Miasto Łódź, które w XIX wieku przeobraziło się w tętniące życiem centrum przemysłowe, swój unikalny charakter w szczególności zawdzięcza kamienicom – wielopiętrowym budynkom mieszkalno-usługowym, które zamieszkiwali przemysłowcy, kupcy oraz klasa średnia.

Rozkwit kamienic

Rozkwit kamienic w Łodzi datujemy na II połowę XIX wieku, kiedy to miasto przeżywało ogromny rozwój. W tym czasie powstały i rozwijały się potężne fabrykanckie imperia m.in. Izraela Poznańskiego, Karola Scheiblera czy Ludwika Geyera. W związku z rozkwitem miasta przemysłowcy jak i zamożni mieszczanie zaczęli inwestować w reprezentacyjne kamienice czynszowe, które w tamtym czasie stały się symbolem prestiżu i źródłem dochodu.

Czym charakteryzowały się kamienice z tamtego okresu?

bogato zdobionymi fasadami w stylu eklektycznym, neorenesansowym, secesyjnym oraz neobarokowym,
wysokimi sufitami, sztukaterią, ozdobionymi klatkami schodowymi czy mozaikami widniejącymi na podłogach
na parterze mieściły się sklepy i zakłady usługowe, na piętrach mieszkania czynszowe,
oficyny i podwórza przeznaczone były na warsztaty i mieszkania dla robotników.

Historii ciąg dalszy

W okresie międzywojennym kamienice nadal pełniły funkcję czynszową jednak wiele z nich zaczęło podupadać tracąc swoją świetność. W czasie II wojny światowej Niemcy zajęli większość kamienic w centrum miasta, wysiedlając ich właścicieli, którymi w dużej mierze byli Żydzi. W tamtym czasie część budynków została zdewastowana lub przekształcona w mieszkania dla niemieckich obywateli. Po zakończeniu wojny wiele kamienic zostało przejętych przez państwo. W wyniku tego zaczęto dzielić je na tak zwane mieszkania komunalne. W tym czasie wiele budynków wymagało remontu jednak ze względu na brak funduszy często można było zaobserwować zdewastowane klatki schodowe, odpadający tynk a nawet prowizoryczne instalacje.

Wiek XXI – wiekiem rewitalizacji

Od początku XXI wieku coraz więcej kamienic w Łodzi podlega rewitalizacji czyli procesowi przywracania m.in. zabytkowych budynków do dawnej świetności. Rewitalizacja prowadzona jest nie tylko przez miasto ale i prywatnych inwestorów. Program Specjalna Strefa Rewitalizacji, prowadzony przez władze miasta Łodzi, od lat wspiera remonty prywatnych kamienic w centrum miasta. W roku 2024 odnowiono 15 budynków. Proces rewitalizacji obejmuje m.in. odtwarzanie detali architektonicznych, poprawę warunków mieszkaniowych oraz adaptację budynków do nowych funkcji. Znaczące prace w tym zakresie możemy zaobserwować na ul. Piotrkowskiej, Księżym Młynie czy na Śródmieściu.