Definicje

Według słownika języka polskiego PWN „inkluzywny” oznacza „łączący lub obejmujący jakąś całość, przeznaczony dla wszystkich”. Język inkluzywny to język, którego powinno się używać, aby nie dyskryminować nikogo. Inaczej mówiąc, to język włączający, równościowy – wolny od wszelkich uprzedzeń, stereotypów i aluzji. Język inkluzywny traktuje wszystkich równo, nikogo nie wyklucza. Jest to język wrażliwy na płeć oraz neutralny płciowo.

Pytajmy i rozmawiajmy. Używajmy języka inkluzywnego, aby wszystkim żyło się lepiej, aby nikt nie był poza, aby nikt nie był wykluczony.

Sposoby stosowania języka inkluzywnego

Pierwszy sposób to stosowanie tzw. „podłogi”, np. Pan_i, robiłyście_liście, głosowałaś_eś_oś. Drugi sposób to stosowanie „*”, czyli np. mówił*ś, piękn*, robił*ś. Kolejną sprawą jest posługiwanie się rzeczownikami zbiorowymi, takimi jak Państwo, kadra, personel, rada. Zwracając się bez wskazania na płeć stosujmy takich sformułowań jak np. osobo mogłabyś, osoby mogłybyście oraz zmieniajmy sformułowania wskazujące na płeć na sformułowania neutralne, np. zamiast przemawiający – osoba przemawiająca. Możemy również stosować wszystkie trzy formy, np. studenci, studentki, osoby studiujące. Stosowanie języka neutralnego płciowo to także używanie konstrukcji bezosobowych, np. należy wypełnić ankietę (zamiast kandydat musi wypełnić ankietę).

Podkreślamy indywidualność, a nie stan fizyczny

Język inkluzywny wskazuje na poprawne sformułowania odnoszące się do osób z niepełnosprawnościami. Gdy mówimy bądź piszemy o osobach z niepełnosprawnościami, zwracajmy się właśnie w ten sposób – osoby z niepełnosprawnościami (osoba z niepełnosprawnością ruchową, osoba z niepełnosprawnością intelektualną) zamiast osoby niepełnosprawne. Ważne jest, aby podkreślać indywidualność, a nie stan fizyczny. Unikajmy zwrotów takich jak skazany na, cierpi na, przykuty do, dotknięty. Tego typu wyrazy sugerują bierność i brak kontroli nad swoim życiem. Nie łączmy niepełnosprawności z ograniczeniem – zamiast niewidomi używajmy określenia osoby niewidome. Mówiąc cierpieć na – użyjmy lepiej osoba z … (np. osoba z epilepsją, autystyk – osoba z autyzmem). Nie powinniśmy mówić osoba psychicznie chora, a osoba z doświadczeniem choroby psychicznej, osoba z doświadczeniem zaburzeń zdrowia psychicznego, osoba po doświadczeniu kryzysu psychicznego. Zastąpić wyrażenie „osoba skazana na wózek inwalidzki” na osoba korzystająca z wózka. Pamiętajmy również, że 80% niepełnosprawności jest niewidocznych.

Inne terminy tego języka

Przejdźmy teraz do kolejnych terminów z języka inkluzywnego. Nazywajmy osoby nieheteroseksualne, osobami LGBTQIAP (skrót od słów: lesbijki, geje, osoby biseksualne, transpłciowe, queer, interpłciowe, aseksualne i panseksualne) .Odnosząc się do narodowości używajmy zamienników Cygan – Rom, Azjata – konkretne narodowości (np. Hindus, Hinduska, Chińczyk, Chinka). Zamiast Murzyn, Murzynka – Czarnoskóry, Czarnoskóra, Ciemnoskóry, Ciemnoskóra, Afropolak, AfroPolka, Czarny, Czarna, Miks. Słowa „Arab” nie należy używać jako synonimu słowa „muzułmanin”. Pierwsze oznacza członka społeczności arabskojęzycznej, a drugie wyznawcę islamu.

Język inkluzywny jest wolny od stereotypów związanych z wiekiem. Używajmy takich sformułowań jak senior, seniorka, osoba starsza, starsi koledzy, starsze koleżanki, starsi ludzie. Nie stosujmy również takich słów jak bezdomny i bezdomna. Zamiast nich używajmy – osoba w kryzysie bezdomności. Nie używajmy także takich sformułowań jak uchodźcy, mówmy – osoby uchodźcze oraz nie mówmy o ludziach, że są nielegalni. Nielegalne mogą być działania czy czyny, a nie ludzie. Kolejną sprawą jest nieużywanie takich słów jak zalew, napływ, fala. To są osoby, a nie zalewy, napływy czy fale. Nie należy również mylić migrantek_migrantów z osobami uchodźczymi. Uchodźca_uchodźczyni to są osoby, które opuściły kraj ze względu bezpieczeństwa i potrzebują schronienia.

Gdy nie wiemy, jakiego sformułowania użyć, warto zasięgnąć rady. Pytajmy i rozmawiajmy. Używajmy języka inkluzywnego, aby wszystkim żyło się lepiej, aby nikt nie był poza, aby nikt nie był wykluczony. To bardzo ważne. Bądźmy empatyczni, nie krzywdźmy drugiego człowieka. Słowa mają ogromną moc.

W dzisiejszych czasach, rozwój społeczeństwa opiera się na idei inkluzji i równości. Jeśli jesteś przekonany, że język inkluzywny to kluczowy element budowania otwartego i przyjaznego środowiska pracy, portal Jooble oferuje unikalną szansę na znalezienie pracy, gdzie Twoje wartości są cenione. Wpisz w tej wyszukiwarce region, w którym szukasz ofert, np. Praca w Łodzi i odkryj propozycje, które pozwolą Ci rozwijać się i podjąć krok w stronę swoich marzeń zawodowych.